Co z tą energią- Insta Powtórka

W tej krótkie InstaPowtórce dowiesz się najważniejszych informacji dotyczących energii w żywych organizmach, gdyż sprawdzając prace maturalne widzę, że jest z tym duży problem.

 
Energia wymagana przez wszystkie istoty żywe do rozwoju przepływa pomiędzy organizmami wraz z pożywieniem. Wiem, że zabrzmi to banalnie, ale energia zachowuje się zgodnie z kilkoma fundamentalnymi prawami, z których prawdopodobnie najważniejsze jest to mówiące nam, że organizm nigdy nie wykorzystuje całej energii zawartej w pokarmie.

Najważniejsze reguły

Reguły rządzące energią stanowią podstawę interakcji pomiędzy organizmami w ekosystemach.

✅ Energii nie można stworzyć ani zniszczyć.

Jest to fundamentalne prawo przyrody znane pod nazwą pierwszej zasady termodynamiki. Jego konsekwencją jest konieczność pozyskiwania energii przez wszystkie istoty żywe. Żaden organizm nie potrafi stworzyć energii z niczego. Nawet producenci — organizmy wytwarzające związki odżywcze — muszą pochłaniać energię z otoczenia i magazynować ją w pożywieniu.

✅ Energia może być przekazywana z miejsca na miejsce.

Gdy konsument pierwszego rzędu zjada producenta, energia zmagazynowana w organizmie tego drugiego zostaje przeniesiona do roślinożercy.

✅ Energia może zostać przekształcona z jednej formy w inną.

W czasie fotosyntezy rośliny pochłaniają energię pochodzącą ze Słońca i przekształcają ją w energię wiązań chemicznych zawartych w węglowodanach. Zatem podczas fotosyntezy energia świetlna zostaje przekształcona w energię chemiczną.

✅ Podczas przenoszenia energii w żywych organizmach jej część jest tracona w postaci ciepła.

To twierdzenie stanowi treść kolejnego fundamentalnego prawa przyrody, które znamy jako drugą zasadę termodynamiki. Oznacza ono, że w ekosystemie żaden transfer energii nie jest stuprocentowo wydajny. Energia cieplna jest zazwyczaj w bardzo małym stopniu wykorzystywana przez układy biologiczne. W rzeczywistości jedynie około 10% energii zmagazynowanej na niższym poziomie troficznym jest wykorzystywane przez wyższy poziom.

Częste błędy

Często ludzie (nawet naukowcy) przy opisie energii stwierdzają, że „została utracona” lub “została rozproszona w postaci ciepła”. Tego typu stwierdzenia mogą wprowadzić w błąd, ponieważ brzmią tak, jakby energia w jakiś sposób mogła zniknąć. Wiemy już z pierwszej zasady termodynamiki, że energii nie można zniszczyć, ani nie może ona zniknąć.

Właściwa interpretacja wspomnianych zwrotów jest taka, że energia użyteczna wydostała się z układu i uległa przekształcona w ciepło. Innymi słowy, po przekształceniu energii w ciepło organizmy w ekosystemie nie mogą jej już wykorzystać do dalszego rozwoju.

Pamiętaj

❌Nigdy nie używaj w odniesieniu do energii takich zwrotów jak: utracona, zniknęła, zniszczona lub utworzona bądź powstała.

✅Stosuj zamiast tego słowa wydzielona, przeniesiona i przekształcona, a unikniesz wielu nieporozumień 😉 

To zaledwie garstka informacji dotycząca tego tematu. O wszystkim co jest istotne i wymagane na maturze opowiadam na moich zajęciach. Jeśli chcesz więcej dowiedzieć na ten temat to zapraszam do skorzystania z moich lekcji online. 

Pozdrawiam,
Ania

Nazywam się Ania Gajos i od 6 lat współtworzę Powtórkę z biologii. Z wykształcenia jestem nauczycielem biologii i pomagam uczniom w przygotowaniach do matury z biologii. Z moich lekcji online skorzystały już tysiące osób i dziś możesz spotkać ich na uczelniach zarówno w Polsce jak i za granicą 😉 Jeśli więc chcesz nauczyć się biologii i dobrze przygotować do matury to zapraszam do skorzystania z moich lekcji.

Zobacz inne artykuły z tego numeru