Jeśli zdajesz maturę z biologii to zapewne już wiesz, że materiału do nauki jest dużo. Ale spokojnie, nie ma co wpadać w panikę i martwić się na zapas. Jeśli będziesz działać systematycznie i uczyć się partiami poszczególnych działów, z pewnością wszystko opanujesz i maturę zdasz śpiewająco. Będzie to wymagało od Ciebie sporo pracy, ale skoro znajdujesz się na tej stronie i czytasz ten post, to z pewnością jesteś osobą podchodzącą do sprawy na poważnie i nie boisz się wyzwań.

Dla takich osób jak Ty, przygotowałam plan działania, który z pewnością ułatwi proces nauki do matury. Dzięki niemu cały wymagany na egzaminie materiał będziesz w stanie podzielić na małe fragmenty i na bieżąco sprawdzać swoje postępy. W tym poście podaję plan działania na wrzesień.

Życzę miłego czytania, a jeśli nadal czujesz, że ten ogrom materiału Cię wchłonie, pamiętaj, że nawet najdalszą podroż zaczyna się od pierwszego kroku.

Plan działania (1.09 – 1.10)

Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów?

• Chemizm życia
• Budowa i funkcjonowanie komórki
• Podziały komórkowe

Składniki nieorganiczne

1. przedstawić znaczenie biologiczne makroelementów, w tym pierwiastków biogennych;
2. przedstawić znaczenie biologiczne wybranych mikroelementów (Fe, I);
3. wyjaśnić rolę wody w życiu organizmów, z uwzględnieniem jej właściwości fizycznych i chemicznych;

Węglowodany

1. przedstawić budowę węglowodanów (uwzględniając wiązania glikozydowe α, β);
2. rozróżnić monosacharydy (glukoza, fruktoza, galaktoza, ryboza, deoksyryboza), disacharydy (sacharoza, laktoza, maltoza), polisacharydy (skrobia, glikogen, celuloza, chityna);
3. określić znaczenie biologiczne węglowodanów, uwzględniając ich właściwości fizyczne i chemiczne;
4. zaplanować oraz przeprowadzić doświadczenie wykazujące obecność polisacharydów w materiale biologicznym;

Lipidy

1. przedstawić budowę lipidów (uwzględniając wiązania estrowe);
2. rozróżniać lipidy proste i złożone, przedstawiać właściwości lipidów oraz określić ich znaczenie biologiczne;

Białka

1. przedstawić budowę białek (uwzględniając wiązania peptydowe);
2. rozróżnić białka proste i złożone;
3. opisać strukturę I-, II-, III- i IV-rzędową białek;
4. przedstawić wpływ czynników fizycznych i chemicznych na białko (zjawisko koagulacji i denaturacji);
5. określić biologiczne znaczenie białek (albuminy, globuliny, histony, kolagen, keratyna, hemoglobina, mioglobina);
6. przeprowadzić obserwacje wpływu wybranych czynników fizycznych i chemicznych na białko;

Kwasy nukleinowe

1. porównać skład chemiczny i strukturę cząsteczek DNA i RNA, z uwzględnieniem rodzajów wiązań występujących w tych cząsteczkach;
2. określić znaczenie biologiczne kwasów nukleinowych;

Budowa i funkcjonowanie komórki

1. rozpoznać elementy budowy komórki eukariotycznej na preparacie mikroskopowym, na mikrofotografii, rysunku lub na schemacie;
2. wykazać związek budowy błony komórkowej z pełnionymi przez nią funkcjami;
3. rozróżnić rodzaje transportu do i z komórki (dyfuzja prosta i wspomagana, transport aktywny, endocytoza i egzocytoza);
4. wyjaśnić rolę błony komórkowej i tonoplastu w procesach osmotycznych;
5. zaplanować i przeprowadzić doświadczenie wykazujące zjawisko osmozy wywołane różnicą stężeń wewnątrz i na zewnątrz komórki;
6. zaplanować i przeprowadzić obserwację zjawiska plazmolizy;
7. przedstawić budowę jądra komórkowego i jego rolę w funkcjonowaniu komórki;
8. opisać budowę rybosomów, ich powstawanie i pełnioną funkcję oraz określić ich lokalizację w komórce;
9. przedstawić błony wewnątrzkomórkowe jako zintegrowany system strukturalno-funkcjonalny oraz określić jego rolę w kompartmentacji komórki;
10. opisać budowę mitochondriów i plastydów ze szczególnym uwzględnieniem chloroplastów
11. przedstawić argumenty przemawiające za endosymbiotycznym pochodzeniem mitochondriów i chloroplastów;
12. wykazać związek budowy ściany komórkowej z pełnioną funkcją oraz wskazać grupy organizmów, u których ona występuje;
13. przedstawić znaczenie wakuoli w funkcjonowaniu komórki roślinnej;
14. przedstawić znaczenie cytoszkieletu w ruchu komórek, transporcie wewnątrzkomórkowym, podziałach komórkowych oraz stabilizacji struktury komórki;
15. wykazać różnice w budowie komórki prokariotycznej i eukariotycznej;
16. wykazać różnice w budowie komórki roślinnej, grzybowej i zwierzęcej;

Podziały komórkowe

1. przedstawić organizację materiału genetycznego w komórce;
2. wyjaśnić mechanizm replikacji DNA, z uwzględnieniem roli enzymów (helikaza, prymaza, polimeraza DNA, ligaza);
3. opisać cykl komórkowy, z uwzględnieniem zmian ilości DNA w poszczególnych jego etapach;
4. uzasadnić konieczność replikacji DNA przed podziałem komórki;
5. opisać przebieg kariokinezy podczas mitozy i mejozy;
6. rozpoznać (na preparacie mikroskopowym, na schemacie, rysunku, mikrofotografii) poszczególne etapy mitozy i mejozy;
7. porównać przebieg cytokinezy w komórkach roślinnych i zwierzęcych;
8. przedstawić znaczenie mitozy i mejozy w zachowaniu ciągłości życia na Ziemi;
9. wyjaśnić znaczenie procesu crossing-over i niezależnej segregacji chromosomów jako źródeł zmienności rekombinacyjnej i różnorodności biologicznej;
10. przedstawić apoptozę jako proces warunkujący prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmów wielokomórkowych;