Budowa komórki – porównanie i najważniejsze cechy
Komórki biologiczne – podstawowe informacje
Organizmy żywe w odróżnieniu od obiektów nieożywionych charakteryzują się pewnymi podstawowymi czynnościami życiowymi takimi jak: oddychanie, odżywianie, ruch, wydalanie, wzrost i rozwój, rozmnażanie oraz reagowanie na bodźce. Wszystkie organizmy są złożone z komórek, czyli najmniejszych jednostek zdolnych do życia.
Cechy wspólne komórek
Każda komórka otoczona jest błoną komórkową, która oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego. Wszystkie typy komórek zawierają półpłynną macierz zwaną cytozolem. U większości komórek w cytozolu znajdują się organella (obłonione struktury) które są wyspecjalizowane do pełnienia określonych funkcji. Materiałem genetycznym jest dwuniciowy DNA – u wielu organizmów znajduje się on w jądrze komórkowym.
Rodzaje komórek
W świecie biologii wyróżnia się cztery podstawowe typy komórek:
Komórki bakterii
- Tworzą samożywne lub cudzożywne, przeważnie jednokomórkowe organizmy
- Główny materiał genetyczny występuje najczęściej w postaci kolistej cząsteczki DNA – nie posiadają jądra komórkowego
- Ściany komórkowe są zbudowane z peptydoglikanu – mureiny, wiele bakterii wytwarza śluzowe otoczki
- Materiałem zapasowym może być glikogen, wolutyna lub skrobia sinicowa
Komórki roślinne
- Tworzą samożywne organizmy wielokomórkowe
- Materiał genetyczny ulokowany jest w jądrze komórkowym
- Mają ściany komórkowe zbudowane głownie z celulozy
- Zawierają plastydy np. chloroplasty
- U większości organizmów tworzą tkanki
- Materiałem zapasowym jest skrobia
Komórki zwierzęce
- Tworzą cudzożywne organizmy wielokomórkowe
- Materiał genetyczny ulokowany jest w jądrze komórkowym
- Nie mają ściany komórkowej ani plastydów
- W większości organizmów tworzą tkanki
- Materiałem zapasowym jest glikogen
Komórki grzybów
- Tworzą cudzożywne orgaznimy jedno- lub wielokomórkowe
- Posiadają jądro i organella komórkowe
- Nie mają chloroplastów, a ściany komórkowe zamiast celulozy zawierają chitynę
- Nie tworzą tkanek
- Materiałem zapasowym jest glikogen
Pamiętaj, że komórki protistów trudno jednoznacznie przyporządkować do wyżej wymienionych grup. Do głównych cech komórek protistów zaliczamy:
- Materiał genetyczny ulokowany jest w jądrze komórkowym lub w jądrach komórkowych
- Niektóre zawierają plastydy
- Materiałem zapasowym jest m.in. skrobia, glikogen, paramylon i mannitol
- Nie tworzą tkanek
- Tworzą samożywne lub cudzożywne organizmy jedno- lub wielokomórkowe oraz kolonie
Świat protistów jest jednak strasznie zróżnicowany, dlatego warto rozpatrywać je indywidualnie w zależności, od grupy której się uczymy 😊
Pozdrawiam gorąco,
Ania
Nazywam się Ania Gajos i od 6 lat współtworzę Powtórkę z biologii. Z wykształcenia jestem nauczycielem biologii i pomagam uczniom w przygotowaniach do matury z biologii. Z moich lekcji online skorzystały już tysiące osób i dziś możesz spotkać ich na uczelniach zarówno w Polsce jak i za granicą 😉 Jeśli więc chcesz nauczyć się biologii i dobrze przygotować do matury to zapraszam do skorzystania z moich lekcji.
Zobacz inne artykuły z tego numeru
Brak komentarzy