
Budowa i praca serca
W tym wpisie przedstawię Ci najważniejsze wiadomości na temat budowy i pracy serca człowieka.
Budowa serca
Serce człowieka, podobnie jak wszystkich ssaków składa się z 2 przedsionków i 2 komór. Między przedsionkami a komorami są zastawki – przedsionkowo-komorowe. Zastawki znajdują się też na granicy komór i wychodzących z nich tętnic (półksiężycowate).
Serce znajduje się w worku osierdziowym. Jest bogato unaczynione poprzez własny system naczyń wieńcowych, gdyż wymaga ciągłego i obfitego dostarczania substancji odżywczych i tlenu.
Pracę serca cechuje automatyzm związany z istnieniem w sercu tzw. rozruszników – węzłów zbudowanych z przekształconych komórek mięśniowych. Praca serca podlega kontroli układu nerwowego i hormonalnego.
Cykl pracy serca
Cykl pracy serca obejmuje czynności wykonywane przez serce w czasie jego uderzenia. Na jeden pełny cykl składają się:
- skurcze obu przedsionków (0,11 s.)
- skurcze obu komór (0,03 s.)
- oraz faza spoczynkowa tak zwana pauza (0,04 s.)
1. Skurcze obu przedsionków
- Do rozkurczonych komór serca napływa krew z przedsionków.
- aż 70% tej krwi biernie wpływa do komór.
- skurcz przedsionków następuje dopiero po napełnieniu się komór do 2/3 objętości i trwa około 0,11s.
- podczas skurczu przedsionków komory w całości wypełniają się krwią.
- następnie zastawki półksiężycowate się zamykają.
2. Skurcz komór
- W ciągu około 0,3 s przedsionki się rozkurczają, a komory kurczą co powoduje wzrost ciśnienia krwi w komorach i zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych. Ich ruch jest słyszany jako pierwsze ton serca.
- Gdy wartość ciśnienia krwi w komorach przekroczy wartość ciśnienia krwi w tętnicach – otwierają się zastawki półksiężycowate i krew zostaje wtłoczona do aorty i tętnicy płucnej (pnia płucnego).
- Komary szybko wiotczeją i zmniejsza się w nich ciśnienie krwi.
- Gdy ciśnienie spadnie poniżej wartości krwi w tętnicach, zastawki półksiężycowate zamykają się, co jest słyszane jako drugi ton serca.
- Zamknięcie się zastawek półksiężycowatych zapobiega cofaniu się krwi do komór.
3. Rozkurcz serca – pauza
- Po zamknięciu zastawek półksiężycowatych następuje krótki okres rozkurczu zarówno komór jak i przedsionków.
- Ten etap trwa około 0,4 s.
- Potem rozpoczyna się następny cykl pracy serca
Każdy cykl serca bijącego 75 razy na minutę trwa około 0,8 s. Naprzemienne skurcze i rozkurcze przedsionków i komór wywołują w nich zmiany ciśnienia krwi, a to jest przyczyną przepływu krwi przez serce. Zmiany ciśnienia krwi są również przyczyną otwierania się i zamykania zastawek. Powstający przy tym dźwięk słyszymy jako bicie serca – tony serca.
Jeśli potrzebujesz nieco mocniej zgłębić temat to zapraszam do skorzystania z moich lekcji nagranych. Omawiam na nich zarówno ten temat jak i każdy inny wymagany na maturze z biologii. Dodatkowo pokazuję jak prawidłowo rozwiązywać zadania maturalne.
Nazywam się Ania Gajos i od 6 lat współtworzę Powtórkę z biologii. Z wykształcenia jestem nauczycielem biologii i pomagam uczniom w przygotowaniach do matury z biologii. Z moich lekcji online skorzystały już tysiące osób i dziś możesz spotkać ich na uczelniach zarówno w Polsce jak i za granicą 😉 Jeśli więc chcesz nauczyć się biologii i dobrze przygotować do matury to zapraszam do skorzystania z moich lekcji.
Zobacz inne artykuły z tego numeru
Brak komentarzy