Matura z biologii – Plan działania na kwiecień
1. Ewolucjonizm
- przedstawić podstawowe źródła wiedzy o mechanizmach i przebiegu ewolucji;
- określić pokrewieństwo ewolucyjne gatunków na podstawie analizy drzewa filogenetycznego, wykazać, że klasyfikacja organizmów oparta jest na ich filogenezie;
- wnioskować na podstawie analizy kladogramów o pokrewieństwie ewolucyjnym organizmów;
- rozróżnić na drzewie filogenetycznym grupy monofiletyczne, parafiletyczne i polifiletyczne;
- porządkować hierarchicznie podstawowe rangi taksonomiczne;
- przedstawić rodzaje zmienności i wykazać znaczenie zmienności genetycznej w procesie ewolucji;
- wyjaśnić mechanizm działania doboru naturalnego i przedstawić jego rodzaje (stabilizujący, kierunkowy i różnicujący);
- wykazać, że dzięki doborowi naturalnemu organizmy zyskują nowe cechy adaptacyjne;
- określić warunki, w jakich zachodzi dryf genetyczny;
- przedstawić przyczyny zmian częstości alleli w populacji;
- przedstawić założenia prawa Hardy’ego-Weinberga;
- stosować równanie Hardy’ego-Weinberga do obliczenia częstości alleli, genotypów i fenotypów w populacji;
- wyjaśnić, dlaczego mimo działania doboru naturalnego w populacji ludzkiej utrzymują się allele warunkujące choroby genetyczne;
- przedstawić gatunek jako izolowaną pulę genową;
- przedstawić mechanizm powstawania gatunków wskutek specjacji allopatrycznej i sympatrycznej;
- opisać warunki, w jakich zachodzi radiacja adaptacyjna oraz ewolucja zbieżna;
- rozpoznać, na podstawie opisu, schematu, rysunku, konwergencję i dywergencję;
- określić pokrewieństwo człowieka z innymi zwierzętami na podstawie analizy drzewa rodowego;
- przedstawić podobieństwa między człowiekiem a innymi naczelnymi;
- przedstawić cechy odróżniające człowieka od małp człekokształtnych;
- analizować różnorodne źródła informacji dotyczące ewolucji człowieka i przedstawić tendencje zmian ewolucyjnych;
2. Ekologia
- rozróżnić czynniki biotyczne i abiotyczne oddziałujące na organizmy;
- przedstawić elementy niszy ekologicznej organizmu; rozróżnia niszę ekologiczną od siedliska;
- wyjaśnić, czym jest tolerancja ekologiczna;
- wykazać znaczenie organizmów o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w bioindykacji;
- określić środowisko życia organizmu na podstawie jego tolerancji ekologicznej na określony czynnik;
- przedstawić istotę teorii metapopulacji oraz określić znaczenie migracji w przepływie genów dla przetrwania gatunku w środowisku;
- charakteryzować populację, określając jej cechy (liczebność, zagęszczenie, struktura przestrzenna, wiekowa i płciowa);
- wyjaśnić znaczenie zależności nieantagonistycznych (mutualizm obligatoryjny i fakultatywny, komensalizm) w ekosystemie i podać ich przykłady;
- przedstawić skutki konkurencji wewnątrzgatunkowej i międzygatunkowej;
- przedstawić adaptacje drapieżników, pasożytów i roślinożerców do zdobywania pokarmu;
- przedstawić adaptacje obronne ofiar drapieżników, żywicieli pasożytów oraz zjadanych roślin;
- określić zależności pokarmowe w ekosystemie na podstawie analizy fragmentów sieci pokarmowych;
- przedstawić zależności pokarmowe w biocenozie w postaci łańcuchów pokarmowych;
- wyjaśnić przepływ energii i obieg materii w ekosystemie;
- opisać obieg węgla i azotu w przyrodzie, wykazując rolę różnych grup organizmów w tych obiegach;
3. Różnorodność biologiczna
- przedstawić typy różnorodności biologicznej: genetyczną, gatunkową i ekosystemową;
- wykazać wpływ działalności człowieka (intensyfikacji rolnictwa, urbanizacji, industrializacji, rozwoju komunikacji i turystyki) na różnorodność biologiczną;
- wyjaśnić znaczenie restytucji i reintrodukcji gatunków dla zachowania różnorodności biologicznej – podać przykłady restytuowanych gatunków;
- uzasadnić konieczność stosowania różnych form ochrony przyrody, w tym Natura 2000;
- uzasadnić konieczność współpracy międzynarodowej (CITES, Konwencja o Różnorodności Biologicznej, Agenda 21) dla ochrony różnorodności biologicznej;
- przedstawić istotę zrównoważonego rozwoju.
P.S: Materiału jest sporo, ale dla chcącego nic trudnego:)
Gdyby jednak potrzebna była pomoc, to zapraszam na moje interaktywne lekcje online
>>> KLIKNIJ TU, aby sprawdzić szczegóły <<<
Pozdrawiam Ania
Nazywam się Ania Gajos i od 6 lat współtworzę Powtórkę z biologii. Z wykształcenia jestem nauczycielem biologii i pomagam uczniom w przygotowaniach do matury z biologii. Z moich lekcji online skorzystały już tysiące osób i dziś możesz spotkać ich na uczelniach zarówno w Polsce jak i za granicą 😉 Jeśli więc chcesz nauczyć się biologii i dobrze przygotować do matury to zapraszam do skorzystania z moich lekcji.
Zobacz inne artykuły z tego numeru
Brak komentarzy