Analiza matur z biologii

Jeśli uczysz się do matury z biologii to zapewne zadajesz sobie pytania typu: które zagadnienia pojawiają się w arkuszu maturalnym najczęściej i które tematy warto bardzo dobrze opanować, aby jak najlepiej zdać maturę. W tym wpisie postaram się udzielić na nie odpowiedzi, wiec zapraszam do lektury😊

W ramach projektu Powtórka z biologii, już od 6 lat opracowuję analizę matur, gdzie pokazuję z jakich działów biologii można było zdobyć najwięcej punktów. Dodatkowo dzielę się spostrzeżeniami na co szczególnie zwrócić uwagę podczas powtórek do matury z biologii.

W tym roku nie mogło być inaczej😊 Poniżej zaprezentuję Ci kilka wykresów które pokazują, jak rozkładała się punktacja na maturach z biologii na przestrzeni ostatnich kilku lat. Przeanalizuj je dokładnie, a uzyskasz odpowiedź na czym się skupić podczas nauki.

Jakie tematy pojawiały się najczęściej na maturze z biologii?

Wykres 1

 Rozkład punktów z konkretnych zagadnień biologicznych, które można było zdobyć w arkuszach maturalnych majowych i czerwcowych w latach 2021 i 2022.

*arkusze w tych rocznikach opierały się na zawężonych wymaganiach egzaminacyjnych dla formuły 2015

Wykres 2

Rozkład punktów z konkretnych zagadnień biologicznych w arkuszu pokazowym dla formuły 2023

*arkusz ten opiera się na zawężonych wymaganiach egzaminacyjnych dla formuły 2023

Wykres 3

 Rozkład punktów z konkretnych zagadnień biologicznych, które można było zdobyć
w majowych arkuszach maturalnych w latach 2015 i 2020.

*arkusze w tych rocznikach opierały się na pełnej podstawie programowej dla formuły 2015

Zmiany od CKE

Jak łatwo zauważyć, na egzaminach w ostatnich latach niektóre zagadnienia pojawiały się często, zaś inne prawie w ogóle. W teorii każdy arkusz CKE utworzony jest według charakterystycznego planu odnośnie puli punktów przeznaczonych dla danego działu. Tego założenia CKE trzymało się dość mocno we wcześniejszych latach, ale na ostatnich dwóch maturach widzimy pewne odstępstwa.

Jest to podyktowane kilkoma przesłankami:

1. niecodzienną sytuacją związaną z pandemią i wprowadzeniem wymagań egzaminacyjnych
2. przygotowaniami do zmiany formuły arkusza maturalnego, szczególnie pod kątem przyznawania punktów za poszczególne typy zadań.

Porównując zestawienie punktów z arkuszy majowych 2021 i 2022 z wcześniejszymi arkuszami, możemy wysnuć ciekawe wnioski.  

Niektóre zagadnienia, które kiedyś mogliśmy brać za pewniak, obecnie nie są już takie pewne, jeśli chodzi o ilość punktów do zdobycia na maturze.

Wykres 4

Rozkład punktów z konkretnych zagadnień biologicznych, które można było zdobyć
w majowych arkuszach maturalnych w latach 2021 i 2022 

Prawdopodobnie CKE stosuje tego typu zabiegi, abyśmy nabrali przekonania, że ten egzamin nie jest schematyczny. CKE daje jasno do zrozumienia, że maturzysta zdając maturę z biologii powinien wykazać się przede wszystkim umiejętnością logicznego myślenia i wyciągania wniosków, a nie udzielania schematycznej odpowiedzi bazującej na wcześniej udostępnionych arkuszach maturalnych.

Można zatem zauważyć, że rośnie nacisk na to, aby każdy maturzysta zdający biologię, miał już opanowane następujące umiejętności:

• analizowanie tekstów źródłowych
• przetwarzanie różnych informacji z arkusza
• łączenie faktów
• poszukiwanie wiadomości
• planowanie, przeprowadzanie obserwacji i doświadczeń
• stawianie hipotez oraz udzielanie sprecyzowanych odpowiedzi na zadane pytania.

Analizując udostępnione materiały od CKE, łatwo zauważyć, że jest to coraz mocniej sprawdzane na maturze z biologii. Wynik z tego egzaminu ma bowiem odpowiedzieć na pytanie w jakim stopniu maturzysta odnajduje się w świecie nauki i czy jego wiedza pozwoli mu poradzić sobie na studiach. 

Nasuwa się więc wniosek, że na nadchodzących maturach będzie więcej zadań sprawdzających umiejętności maturzysty niż samą suchą wiedzę. Niezależnie od tego czy uczeń będzie zdawał maturę z biologii w formule 2015 czy w formule 2023. 

Jak przygotować się do matury z biologii?

Przygotowując się do matury z biologii sugeruję skupić się na najistotniejszych informacjach odnośnie danej tematyki. To co każdy maturzysta powinien opanować z danego działu znajduje się w wymaganiach egzaminacyjnych dla poszczególnej formuły.

Linki do wymagań egzaminacyjnych znajdziesz tutaj:

• Wymagania egzaminacyjne – Formuła 2015-2022

• Wymagania egzaminacyjne – Formuła 2023

To na tych dokumentach należy bazować i skrupulatnie opanowywać poszczególne punkty podstawy programowej. Na bardziej szczegółowe zgłębianie zagadnień być może przyjdzie czas w przyszłości. A teraz, przed maturą, radziłabym, skupić się na opanowaniu wymaganego materiału i ćwiczyć umiejętność przełożenia tej wiedzy na poprawne rozwiązywanie zadań maturalnych z arkuszy.

Jeśli potrzebujesz pomocy w opanowaniu teorii jak i w rozwiązywaniu zadań to polecam Ci pakiet MAX. Jest to zestaw wszystkich moich lekcji online, a także zadań maturalnych, prezentacji, notatek i map myśli. Sprawdź szczegóły i wyciśnij z biologii maxa!

I to wszystko! Do matury zostało jeszcze kilka miesięcy, więc jest jeszcze czas na opanowanie całej wymaganej wiedzy, tak aby w maju uzyskać jak najlepsze wyniki na maturze. Trzymam za to mocno kciuki i życzę owocnej nauki. A jeśli będziesz mieć pytania odnośnie tego artykułu to napisz mi je w komentarzu. Na pewno na nie odpowiem. 

Nazywam się Ania Gajos i od 6 lat współtworzę Powtórkę z biologii. Z wykształcenia jestem nauczycielem biologii i pomagam uczniom w przygotowaniach do matury z biologii. Z moich lekcji online skorzystały już tysiące osób i dziś możesz spotkać ich na uczelniach zarówno w Polsce jak i za granicą 😉 Jeśli więc chcesz nauczyć się biologii i dobrze przygotować do matury to zapraszam do skorzystania z moich lekcji.

Zobacz inne artykuły z tego numeru