Pięćdziesiątka przed maturą – Grzegorz Gola

W tym artykule chciałabym Ci przedstawić i polecić kolejne zbiory autorskich zadań maturalnych, które moim zdaniem są świetną pomocą dla każdego maturzysty zdającego egzamin z biologii. Mowa o dwóch zbiorach „Pięćdziesiątka przed maturą” autorstwa Grzegorza Goli.

Słowo o autorze

Grzegorz Gola jest z wykształcenia biologiem i obecnie nauczycielem biologii w XXXIII LO dwujęzycznym im. Mikołaja Kopernika w Warszawie. Od wielu lat przygotowuje maturzystów do egzaminów z biologii zarówno według polskiego programu jak i anglojęzycznego (IB oraz MYP). Dodatkowo jest też czynnym i doświadczonym egzaminatorem OKE Warszawa. 

Dotychczas wydał dwie części zbioru zadań maturalnych z biologii pod tytułem „Pięćdziesiątka przed maturą”. Jak sama nazwa wskazuje w każdej książce znajdziesz 50 zadań autorskich typu maturalnego z wieloma podpunktami do rozwiązania.

Jakie są tu zadania?

Zbiory te zawierają zadania przekrojowe, więc nie są typowymi ćwiczeniówkami z zadaniami poukładanymi według zagadnień biologicznych. Założeniem autora było, aby uczniowie pracując z tymi publikacjami zmierzyli się z podstawowymi wymaganiami stawianymi przed maturzystami, czyli łączeniem faktów z różnych dziedzin – i to mu się udało.

W arkuszach maturalnych zadania są często konstruowane w ten sposób, że tekst źródłowy charakteryzuje np. jakieś zwierzę, ale poszczególne pytania w podpunktach tego zadania odnoszą się do innych zagadnień niż tylko przykładowa zoologia, mogą też dotyczyć oddziaływań międzygatunkowych czy przemian metabolicznych. W “Pięścdziesiątkach” konstrukcja zadań jest tożsama, dlatego zbiory można potraktować jako dodatkowe arkusze maturalne tylko z większą ilością podpunktów do zrobienia. Takie podejście jest idealne, aby ćwiczyć umiejętności rozwiązywania zadań maturalnych.

Plusy zbiorów zadań

• Autorskie zadania odpowiadające wytycznym konstrukcji najnowszych zadań maturalnych
  • różnorodne i rozbudowane teksty źródłowe – pozwalające ćwiczyć analizę i czytanie ze zrozumieniem
  • ciekawe i wyraźne schematy
  • wiele podpunktów poleceń do danego zadania ze zróżnicowaną trudnością i punktowaniem
  • zastosowanie różnorodnych i problematycznych dla ucznia czasowników operacyjnych typu: wyjaśnij, wykaż, porównaj
  • przewaga zadań otwartych nad zamkniętymi, a jeśli pojawiają się zadania zamknięte to są one zróżnicowane co do formy – zadania na dopasowanie, prawda/fałsz, podkreślanie właściwych określeń.
  • tematyka poleceń i zadań nie wykracza poza podstawę programową (zaproponowane zadania nie pochodzą „z kosmosu”)

• Rozdział „Zanim przystąpisz do rozwiązywania”
  • w pierwszej części zbioru, autor przedstawił czasowniki operacyjne wraz z ich wyjaśnieniem i interpretacją. Dodatkowo, aby uczeń lepiej zrozumiał, jak ma odpowiadać na poszczególny czasownik, zostały zamieszczone przykładowe zadania maturalne CKE z komentarzami odnośnie interpretacji polecenia.
  • w drugiej części zbioru w tym miejscu przedstawione jest 10 najciekawszych zadań CKE, które według autora wyróżniają się pomysłowością i stopniem rozwijania wśród uczniów myślenia przyczynowo-skutkowego.

• Schemat punktowania i oceniania
  • jasno sprecyzowane kryteria oceny – wskazanie co musi zawierać odpowiedź, aby można było przyznać konkretną ilość punktów
  • w przypadku zadań otwartych – kilka przykładowych poprawnych odpowiedzi.
  • jedyne czego mi tutaj brakuje to wskazania punktów z podstawy programowej do których mógłby być podporządkowany podpunkt zadania.

• Ramka „Komentarz” – pod problematycznymi zadaniami w schemacie punktowania, znajdują się krótkie komentarze naprowadzające ucznia jak rozwiązać dane zadanie, oraz wyjaśniające sens przedstawianego procesu/zagadnienia/problemu.

• Ramka „Jeśli zadanie sprawiło Ci problem powtórz” – jest to bardzo fajny dodatek umieszczony na marginesie, przy schemacie oceniania. Naprowadza ucznia od razu na konkretne zagadnienie warte dodatkowej uwagi i powtórzenia.

• Porady techniczne – autor jako egzaminator OKE dzieli się swoimi radami odnośnie, tego na co uważać, jak unikać popularnych błędów oraz jak nie dać się złapać na „sztuczki” konstruktorów zadań maturalnych.

• W drugiej części zbioru przy niektórych zadaniach zaznaczone są zadania, gdzie motywem przewodnim są metody stosowane w biologii oraz doświadczenia, które można wykonać w szkole jak i w zaciszu swojego domu

• Ramka „ Wciel się w egzaminatora” – moja ulubiona – gdzie umieszczone są propozycje odpowiedzi do zadania i to uczeń musi ocenić czy taka odpowiedź jest poprawna, spełnia założenia postawione w poleceniu i można jej przyznać określoną ilość punktów. Wymusza na uczniu zmianę perspektywy i pozwala lepiej zrozumieć schemat oceniania danej pracy.

Podsumowanie

Podsumowując, dwie części „Pięćdziesiątki” są bardzo dobrymi zbiorami zadań dla każdego maturzysty. Dzięki swojej konstrukcji przede wszystkim rozwijają myślenie przyczynowo-skutkowe, zmysł eksperymentalny oraz wiązanie faktów biologicznych co jak widzimy po dostępnych arkuszach CKE jest szalenie ważne na maturze z biologii (szczególnie duży nacisk na to jest kładziony w formule 2023).

W mojej opinii zbiory te są świetną propozycją dla osób, które przerobiły już opublikowane arkusze CKE i chcą się zmierzyć z nowym, nieznanym materiałem. Te zbiory się idealnie do tego nadają. Pozwalają wyćwiczyć umiejętność konkretnej odpowiedzi na zadane polecenie, wyłapać swoje braki i ukierunkować na właściwe tory w zmaganiach z zadaniami maturalnymi, tak aby nie sprawiły trudności na maturze z biologii. 

Z czystym sumieniem polecam te książki każdemu maturzyście chcącemu napisać maturę na wysokim poziomie i dostać się na studia medyczne. Szczerze gratuluję Grzegorzowi tak udanych publikacji i nie mogę się doczekać kolejnej części, która już niebawem ma się pojawić na rynku wydawniczym.

Lekcja live z autorem tego zbioru

Grzegorz Gola będzie jednym z ekspertów, który poprowadzi dodatkowe zajęcia dla kursantów MAX LIVE w II semestrze, gdzie podzieli się z kursantami swoimi spostrzeżeniami odnośnie zmian na maturze z biologii oraz podpowie na co szczególnie zwrócić uwagę podczas rozwiązywania zadań maturalnych. Zapisy na kurs jeszcze trwają więc serdecznie zapraszam 🙂 

Nazywam się Ania Gajos i od 6 lat współtworzę Powtórkę z biologii. Z wykształcenia jestem nauczycielem biologii i pomagam uczniom w przygotowaniach do matury z biologii. Z moich lekcji online skorzystały już tysiące osób i dziś możesz spotkać ich na uczelniach zarówno w Polsce jak i za granicą 😉 Jeśli więc chcesz nauczyć się biologii i dobrze przygotować do matury to zapraszam do skorzystania z moich lekcji.

Zobacz inne artykuły z tego numeru